klik op de afbeeldingen voor vergrote weergave
de bijschriften vindt u aan het eind vande tekst   
Glans en glorie
Kunst van de Russisch-orthodoxe kerk

Een tentoonstelling, die u kunt bezoeken van 19 maart tot 16 september 2011


Glans en glorie biedt van 19 maart tot en met 16 september 2011 met ruim 300 religieuze kunstobjecten voor het eerst een overzicht van de eeuwenoude mystieke en artistieke tradities van de Russisch-orthodoxe Kerk.
Iconen, fragmenten van fresco's, kostuums, schilderijen, historische boeken en gouden en zilveren attributen uit de christelijke eredienst zijn de tastbare bewijzen van deze lange en rijke religieuze traditie.
De Byzantijnse oorsprong en traditie, de kerkelijke feestdagen, met het paasfeest als hoogtepunt, en de tsaren en hun kerk 'aan huis' zijn thema's in de tentoonstelling.
Een indrukwekkende iconostase, bijzondere veertiende-eeuwse fresco's uit Pskov en heel veel prachtige iconen uit de Hermitage St.Petersburg en andere beroemde Russische collecties zijn voor het eerst te zien.

Vanaf het allereerste begin toen grootvorst Vladimir in 988 officieel het christendom als staatsgodsdienst aannam, tot op de dag van vandaag speelt de godsdienst in de Russische samenleving een wezenlijke rol.
Met deze 'doop' van Rusland verspreidde het orthodoxe geloof zich in hoog tempo over het hele rijk en kregen de kunst- en kerkgeschiedenis een extra dimensie.

In de tentoonstelling zijn de wanden rijkelijk gevuld met iconen: klein en groot, eeuwenoud en wereldberoemd. Ze worden ook wel vensters op de eeuwigheid genoemd omdat zij als het ware een stukje van de hemel laten zien.
Tegelijk zijn ze van een ongeëvenaarde schoonheid. Het ontstaan en de ontwikkeling van de icoonschilderkunst, met Kiev als bakermat, krijgt veel aandacht: er zijn voorbeelden uit de verschillende artistieke scholen met elk hun eigen stijlkenmerken.

klik op de afbeeldingen voor vergrote weergave  -   de bijschriften vindt u aan het eind vande tekst

Foto's van belangrijke kerken en kloosters in traditionele religieuze centra als Novgorod en Pskov geven een indruk van de bloei van het klooster- en kerkleven. Naast de verspreiding van het geloof hadden de kloosters ook een zeer belangrijke functie in de seculiere samenleving.
Mannenkloosters dienden dikwijls politieke en economische belangen en in de vrouwenkloosters namen de nonnen allerlei sociale taken op zich. Op veel objecten zijn heiligen waar te nemen, die talrijk aanwezig zijn in de Russisch-orthodoxe kerk.
De meest vereerde is Moeder Gods, gevolgd door de heilige Nicolaas, wiens naamdag anders dan bij ons twee keer wordt gevierd in Rusland: in de lente (22 mei) en in de winter (19 december).

Een schat aan prachtig religieus erfgoed uit de vijftiende tot en met de zeventiende eeuw, toen Moskou het centrum van kerk en kunst was, benadrukt nogmaals de geweldige artistieke rijkdom van de Russisch-orthodoxe kerk.
En uiteindelijk is er de kerkkunst uit St.-Petersburg. Die stad was van 1703 tot 1917 het religieuze hart van het land, met de machtige tsaren aan het hoofd. Voor de tsaren en ook voor het leger was de Russisch-orthodoxe kerk van grote betekenis. Glans en glorie maakt dat zichtbaar.

Tekst en (bewegend) beeld visualiseren en illustreren belangrijke thema's als oorsprong en traditie, Oud Rusland met de vroegste religieuze centra en de verspreiding van het christendom in Rusland.
Maar er is ook aandacht voor de onderdrukking van de kerk door het Sovjetregime en voor de heropbloei na de ineenstorting van de Sovjet-Unie in 1991.

Zes maanden lang ademt de Hermitage Amsterdam de spirituele sfeer van tien eeuwen bijzondere Russische kunst.

De Hermitage Amsterdam is dagelijks geopend van 10 tot 17 uur en op woensdag tot 20 uur.

Op de website van de Hermitage kunt een tekst met afbeeldingen vinden die de kunst- en cultuurhistorische achtergrond van de tentoonstelling nog verder toelicht : klik hier.
In het kader van de tentoonstelling zijn er in het museum allerlei activiteiten : http://www.hermitage.nl/nl/activiteiten/

Icoon van Christus Pantocrator uit een deësis-reeks van een iconostase
Noord-Rusland, eind 13de — begin 14de eeuw
Hout, met verdieping (kuipje); levkas (witsel), tempera; 65 x 42 cm
© State Hermitage Museum, St Petersburg
Fragment van Koningsdeuren: links H.Basilius de Grote, rechts H.Johannes Chrysostomos
Noord-Rusland, Novgorod, 16de eeuw
Hout, met verdieping (kuipje); pavoloka (linnen doek), levkas (witsel), tempera, verguld; 103,5 x 38 x 3 cm
© State Hermitage Museum, St Petersburg
Icoon van de H.Theodorus Stratilates en de H.Theodorus Tyron
Oude Rusland, Novgorod, 15de eeuw
Hout, met verdieping (kuipje); pavoloka (linnen doek), levkas (witsel), tempera, verguld; 53,5 x 38 x 2,5 cm
© State Hermitage Museum, St Petersburg
Icoon van de Moeder Gods van de Don
Wolgagebied, eind 16de — begin 17de eeuw
Hout, met dubbele verdieping (kuipje); pavoloka (linnen doek), tempera; 32 x 26 x 2,5 cm
© State Hermitage Museum, St Petersburg
Icoon van de H.Nicolaas de Wonderdoener (Nikola van Zarajsk) en zijn vita (heiligenleven)
Rusland, Moskou (?), begin 16de eeuw
Hout, met verdieping (kuipje); pavoloka (linnen doek), levkas (witsel), eitempera; 61,5 x 48,5 x 2,5 cm
© State Hermitage Museum, St Petersburg
 
Gewaad van een monnik die de strengste gelofte (het Grote Schima) had afgelegd
Rusland, eind 19de–begin 20ste eeuw, zijde, satijn, wol, katoen; machinaal en handmatig gestikt, kort op elkaar geborduurd, zijden applicatie, Monnikskap 163 x 63, mantel 172 x 440 cm
© Staatsmuseum voor Religieuze Geschiedenis, St.-Petersburg