"Toen Hij de mens, die naar Zijn ikoon en gelijkenis geschapen was, gevallen zag door de overtreding, boog Jezus de hemelen neder om af te dalen"

Deze regels uit de Kerstlitie van de monnik Joannies, verenigen in zich een veelheid van mogelijkheden tot inzicht in het Orthodox (= zuiver) Christelijk denken.
Het is de lyrische verklaring van de absolute drie-eenheid en van de ondeelbaarheid van de twee naturen en de twee willen van Jezus (en) Christus.
Jezus zélf troont in de hemel en buigt deze "neder om af te dalen". Het is bovendien de rechtvaardiging voor de afbeelding van de "Heer God, Jezus Christus" als mens, die toch "naar zijn ikoon en gelijkenis" geschapen is.
Door de beschrijving in het Lukas Evangelie, maar meer nog door die in apocriefe bronnen, zoals het proto-evangelie van Jakobus "De Geboorte van Maria" en de Pseudo-Mattheus, is het bovendien een uiterst reëel en menselijk gebeuren, in tegenstelling tot het Paasgebeuren (en de Paas-ikoon), als Christus tot generaal Verlosser wordt op een moment dat buiten de meetbare tijd ligt en in een gedaante, die niet uitgebeeld kan worden (omdat de goddelijke natuur in feite niet uit te beelden kan en mag zijn).
Het kerstfeest is een uiterst "aards" feest. In het Westen is dit het Christelijk feest bij uitstek geworden. Voor de orthodox gelovige is het de lang beloofde en vele beloften in zich houdende komst van de Verlosser, van wie het Feest der Feesten wordt gevierd met Pasen, als de Verlosser is neergedaald in de onderwereld om de mens te redden. Maar geen verlossing zonder de komst; geen redding uit de duisternis zonder het Licht.

Aanvankelijk was de viering van de Geboorte een onderdeel van de Epifanie tijdens Drie-Koningen en de Doop van Jezus.
In het Vroeg-Christendom in Egypte werd het gevierd in de nacht van 5 op 6 januari. 6 januari was in de, omstreeks 1991 v. Chr. door Amenemhet I ingestelde Egyptische kalender, het feest van de zonnewende. De heidenen in Alexandrië vierden het feest van de geboorte van de god Ayon eveneens bij de zonnewende op 6 januari.
Dat feest van de geboorte van het Licht werd aanvankelijk dus op dezelfde datum overgenomen door de Christenen. Pas later wordt dan de viering van de zonnewende verplaatst naar 25 december. De Romeinen vierden op 25 december het, door keizer Aurelianus in 274 na Chr. ingevoerde "Natalis Solis Invicti" (de geboorte van het onoverwinnelijk licht). Op die dag vierden overigens ook de Arabische Nabateeërs in Petra de geboorte van hun god Dussares, terwijl de Hebreeën de nieuwe inwijding van de tempel vierden op de 25e van de maand Kislew. De viering van de Geboorte van Jezus als de komst van het Licht, kon daardoor uitstekend aansluiten bij de heidense feesten in vele Vroeg-Christelijke (Romeinse) gebieden rond de Middellandse Zee.

Het Christendom, dat Konstantijn in Byzantium invoerde was in feite ook een zonnegeloof, sterk monotheïstisch. Het teken Chi-Rho, dat legendarisch aan Konstantijn was verschenen bij de Milvische brug, in welk teken hij zou overwinnen, was een zonneteken. Het is zowel het zonnerad, als de "dubbele bijl", het oorsponkelijke cultus-teken van Zeus. De overwinning op Maxentius wordt aanvankelijk toegeschreven aan de Onoverwinnelijke Zon. De zonnegodsdienst was een uiterst populaire godsdienst en de overgang naar een Christelijke symboliek verliep dan ook soepel. Christus was de Zon der rechtvaardigheid, die - als de zonnegod in de Sint Pieter in Rome - in zijn zonnewagen langs de hemel reed. Als bij het tolerantie-edict van 313 het Christendom in Byzantium wordt gedoogd en in 321 tot staatsgodsdienst wordt, kan de 25e december, de verjaardag van de zonnegod, de geboorte van Christus als het Licht worden. De zon-dag wordt de "Dag des Heeren".

Het, oorspronkelijk gecombineerde, feest, dat op 6 januari wordt gevierd, de Theofanie - de verschijning van God bij de doop van Christus - wordt in Rome voor het eerst als zelfstandig feest ingevoerd, in 354. In het Westen (waar ook de heidense feesten en gebruiken later werden vervangen door Christelijke) vond het zowel volkse als dichterlijke karakter van het oorspronkelijk oosterse Geboortefeest pas later voedingsbodem. Onder invloed van vooral Franciscus van Assisi kreeg het Geboortefeest een belangrijke plaats in het volksleven van de latijnse landen en werd de betekenis zo groot, dat het in feestelijkheid het paasgebeuren voorbij heeft gestreefd. In feite heeft het feest in belangrijkheid, zowel in het Oosten als in het Westen, de Epifanie op 6 januari verdrongen en is het tevens een verplaatsing geworden van de viering van de aanbidding door de Magiërs, de wijzen ofwel de koningen.
Daarbij mag natuurlijk nooit vergeten worden, dat zowel de canonieke als apocriefe boeken, die pretenderen ten tijde van het leven van Jezus op aarde te zijn ontstaan, in feite werden samengesteld, danwel opnieuw geredigeerd, in de 2de tot en met de 4de eeuw en dan ook zeker uiterst beïnvloed zullen zijn door de Christelijke (politieke) verdichting, die paste in het beeld dat de schrijvers uit metafysische of kerk-propagandistische overwegingen wilden geven.